Komiks we Francji – Raport Ratiera 2015

Od 2000 roku Stowarzyszenie Krytyków i Dziennikarzy Komiksowych ACBD publikuje raporty o sytuacji na rynku komiksu francuskojęzycznego w Europie.

Autorem wszystkich opracowań jest sekretarz generalny stowarzyszenia, Gilles Ratier, bibliotekarz w Bibliothèque francophone multimédia de Limoges, autor wydawnictw i redaktor stron internetowych poświęconych komiksom, krytyk artystyczny i dziennikarz.

Każdy z szesnastu raportów został przez niego opatrzony tytułem, który w jednym zdaniu charakteryzuje dany rok.

Były więc lata:

konfirmacji (2000), rekordów (2001), różnorodności (2002), konsekracji (2003), koncentracji (2004), „mangalizacji” (2005), dojrzałości (2006), witalności i różnorodności (2007); 2008: Poszukiwanie nowych rynków… Beznadziejne!, 2009: Iluzoryczna żywotność?, 2010: Rynek nasyca się, produkcja rośnie… 2011: Więcej wydawać, by więcej zarobić? 2012: Proliferacja i polaryzacja; spowolnienia (2013), sprzeczności (2014) i wreszcie…

…2015: rok doskonalenia (racjonalizacji).

[Muszę przyznać, że omówienia kolejnych lat, dostępne na stronie ACBD są pasjonującą lekturą i stanowią kapitalne źródło informacji o jednym z trzech największych rynków komiksowych na świecie.]

W roku 2015 odnotowano nieznaczne zmniejszenie ilości zarówno nowych tytułów, jak i reedycji wydawnictw klasycznych, zaliczanych we Francji do patrimoine czyli dziedzictwa, zmniejszenie nakładów bestsellerów, jednocześnie zwiększenie sprzedaży, więcej udanych adaptacji, a także marginalną obecność na rynku wydawnictw cyfrowych.

Niech przemówią liczby…

Produkcja wydawnicza: 5 255 publikacji, w tym: 3 923 nowości.

Wydawnictwa: 368 wydawców opublikowało przynajmniej 1 komiks;

pojawiło się 111 nowych wydawców, zniknęło 92;

Delcourt, Média-Participations i Glénat pokrywają 35,2% produkcji;

wydawnictwa Pika, Glénat, Kana, Delcourt, Kazé, Soleil, Glénat Mangas, Panini Comics, Urban Comics, Casterman, Dupuis, Dargaud i Soleil Mangas opublikowały w tym roku ponad 100 tytułów;

15 najważniejszych wydawnictw wyprodukowało 68,6% tegorocznych nowości.

Sprzedaż: w ciągu dziewięciu pierwszych miesięcy roku rynek zanotował 3,5% wzrost, a było to przed ukazaniem się nowego Asterixa, Corto Maltese i Largo Winch.

88 tytułów wydano w nakładzie ponad 50 000 egzemplarzy.

Najlepiej sprzedaje się seria Walking Dead oraz 10 mang, wśród których królują One Piece, Naruto i Fairy Tail.

Poza mangami, tytuły napędzające sprzedaż obniżają nakłady, np. Asterix w 2005 ukazał się w nakł. 3,2 mln egz., a w 2015 – 2,25 mln.

Tłumaczenia: wydano 2311 tytułów pochodzących z 35 krajów;

58,9% nowości to tłumaczenia;

na czele Azja: 1555 tytułów, 37 wydawców; za nią Stany Zjednoczone: 524 tyt., 19 wydawców – co stanowi w sumie 87,6% publikacji obcego pochodzenia;

absolutnym liderem jest Japonia: 1501 nowych tytułów, przed USA (524), Włochami (83), Hiszpanią i Chinami.

Reedycje: 960 pozycji, czyli 18,3% BD to wydania ponowne;

w największych nakładach ukazują się the best of, np. Tom Tom et Nana, Blagues de Toto, Gaston Lagaffe i Tuniques bleues;

po 20 latach wznowiona została seria Corto Maltese;

kilka wydań zbiorowych, jak np. Les Schtroumpfs (Smerfy) i Spirou et Fantasio osiągnęło nakład ponad 10 000 egz.

Gatunki:

serie azjatyckie – 1585 publikacji;

BD francusko-belgijskie – 1531;

comics – 419;

powieści graficzne – 388.

Tematyka:

humor – 399;

serie historyczne – 372;

następnie: wydawnictwa dla dzieci, fantastyka/SF i thrillery.

Media:

w 2015 ukazało się 71 przeglądów specjalistycznych; 25 periodyków w formie tradycyjnej (na papierze); prowadzono 43 strony internetowe; wydano 13 albumów i 96 opracowań poświęconych 9. Sztuce.

Wydawnictwa cyfrowe: oferta staje się bardziej różnorodna, a ilość tytułów wrasta, jednak ta część rynku wciąż stanowi margines.

Autorzy:

1399 autorów odnotowało przychód pochodzący z opublikowania BD na terenie Francji, Belgii lub Szwajcarii;

1602 rysowników i scenarzystów zdołało wydać w tym roku przynajmniej jeden album;

12,4% albumów sygnowały kobiety.

Adaptacje:

28 BD przetransponowano na film telewizyjny, rysunkowy lub fabularny;

i odwrotnie:178 dzieł literackich i filmowych oraz 98 pochodzących z innych źródeł przerobiono na BD.

Źródła:

http://www.livreshebdo.fr/article/lannee-bd-en-11-tendances-chiffrees

http://www.acbd.fr/2606/les-bilans-de-l-acbd/2015-lannee-de-la-rationalisation/

https://fr.wikipedia.org/wiki/Gilles_Ratier

http://bdzoom.com/author/gratier/

[Napisała: Magda]

Mediateka Alpha i 15 000 komiksów

Angoulême. Pięknie położone i o bogatej historii miasto znane jest miłośnikom komiksu jako centrum 9. sztuki i miejsce, w którym co roku odbywają się międzynarodowe festiwale BD.

Tym razem wspominam o nim w nieco szerszym kontekście. Otóż:

18 grudnia uroczyście zainaugurowano działalność mediateki Alpha, będącej wspólnym przedsięwzięciem aglomeracji Grand Angoulème, państwa i regionu Poitou-Charentes. Na wybudowanie obiektu wyłożono wspólnie 26,3 mln euro.

Budynek przyciąga oryginalną, wpisaną w środowisko architekturą. Skomponowany jest z pięciu prostokątnych kolorowych bloków, aluminium i szkła. Przez ogromne okna otwiera się widok na miasto, a z lotu ptaka zobaczyć można, że bloki układają się w literę A.

Na powierzchni 5600 m² zgromadzono w wolnym dostępie 130 000 tytułów, wśród nich: 15 000 komiksów, 15 000 dokumentów dla dzieci i młodzieży oraz 20 000 dzieł literackich różnego gatunku.

Wnętrza są proste, przejrzyste, wypełnione grą świateł – inną na każdym z czterech poziomów.

Cała przestrzeń została podzielona na trzy obszary:

świat wiedzy, w którym dominuje nastrój skupienia i nauki, osobne boksy ułatwiają koncentrację, a na czarnych regałach ustawionych wokół czeka 35 000 dokumentów;

świat kreacji – jasne i kolorowe królestwo sztuki, muzyki, filmu, fotografii, gier wideo, w którym chętni mogą bawić się przy konsolach, podczas gdy inni w oddzielnych studiach ćwiczą grę na pianinie czy gitarze;

świat wyobraźni, utrzymany w czystej tonacji betonu i drewna, prześwietlony zielenią lamp, oferujący ogromny wybór powieści kryminalnych, sentymentalnych, science-fiction oraz literaturę dla dzieci i młodzieży.

Na rok 2017 przewidziano otwarcie przejścia łączącego mediatekę z dworcem kolejowym Angoulème, zgodnie z ideą otwartości i łączenia wszystkich ludzi w świecie kultury.

Mediateka Alpha zostanie włączona w działania kolejnego Międzynarodowego Festiwalu Komiksów.

[źródło: http://www.livreshebdo.fr/article/angouleme-inaugure-alpha-sa-mediatheque-nouvelle-generation ]

[Napisała: Magda]

 

Nagrody, nagrody, francuskie nagrody

Rozpoczynając temat nagród dla komiksów frankofońskich nie wiedziałam, że … rozpoczynam.

Komiksów w języku francuskim ukazuje się mnóstwo, wiele jest także osób zdolnych do przeprowadzania rzetelnej selekcji i dokonywania oceny. W związku z tym (jak sądzę) dzieli się komiksy na kategorie i przyznaje nagrody, o których informacje docierają średnio co parę dni.

9 grudnia ukazała się wiadomość o przyznaniu po raz pierwszy przez tygodnik Le Point Prix Wolinski.

Otrzymał ją Zep za album What a Wonderful World! (Delcourt), który zbiera rysunki publikowane na blogu Monda od lata 2014 do lata 2015.

10 grudnia ogłoszono listę dziesięciu komiksów nominowanych do prix France Info de la BD.

Jury, złożone z dziewięciu dziennikarzy informacyjnej stacji radiowej nagrodzi najlepszy komiks reportażowy, podejmujący aktualną tematykę.

Lista nominowanych (podaję za Livres Hebdo):

• Brigade criminellede Raynal Pellicer et Titwane (La Martinière)
• Catharsisde Luz (Futuropolis)
• Cher pays de notre enfance de Benoît Collombat et Etienne Davodeau (Futuropolis)
• Colère nucléaire, vol. 1. L’après catastrophede Takashi Imashiro (Akata)
• Frères de terroirs, carnet de croqueurs tome 2 / été-automne de Jacques Ferrandez et Yves Camdeborde (Rue de sèvres)
• La Présidente de Farid Boudjellal et François Durpaire (Les Arènes/Demopolis)
• Les esclaves oubliés de Tromelin de Sylvain Savoïa (Dupuis)
• Murs, Murs de Tignous (Glénat)
• Sables noirs, 20 semaines au Turkménistan de Troub’s (Futuropolis)
• Yallah Bye de Kyung-Eun Park et Joseph Safieddine (Le Lombard)

 

 

Zwycięski tytuł zostanie wyłoniony 14 stycznia w czasie audycji radiowej France Info.

 

Nagrodę za 2015 otrzymali bracia Emmanuel i François Lepage za album La Lune est blanche (Futuropolis), skomponowany z rysunków i fotografii. Stanowi on relację z wyprawy na Antarktydę.

 

I jak tu nie lubić BD?!?

[Napisała: Magda]

Grand Prix ACBD 2016

8 grudnia, zgodnie z przyjętym harmonogramem, francuskie Stowarzyszenie Dziennikarzy i Krytyków Komiksowych ogłosiło nazwisko laureata Grand Prix ACBD 2016.
Zdobywcą Wielkiej Nagrody jest Fabcaro, autor albumu Zaï Zaï Zaï Zaï, wydanego przez 6 Pieds sous terre.

Fabrice Caro – bo tak brzmi prawdziwe nazwisko laureata – urodził się w 1973. Jest rysownikiem, autorem scenariuszy komiksowych, gitarzystą, wokalistą i kompozytorem rockowym. Opublikował kilka komiksów, a także, w 2006, powieść Figurec (Gallimard), przerobioną na BD przez Christiana de Mettera (Casterman).

Na kilku planszach udostępnianych w Internecie widać rysunki pozbawione koloru, postaci właściwie bez twarzy, które tworzą syntetyczny obraz społeczeństwa epoki konsumpcjonizmu, nietolerancji i wykluczenia. Obraz absurdalny i groteskowy, śmieszny i straszny.

Punktem wyjścia jest sytuacja w supermarkecie. Podczas zakupów bohater orientuje się, że nie ma przy sobie karty stałego klienta, w związku z czym zostaje zatrzymany przez ochroniarza. Broni się zabranym z półki porem, następnie ucieka i staje się najbardziej poszukiwanym w kraju człowiekiem. Strona po stronie rozwija się przed czytelnikiem nieprawdopodobny road movie, oda do tolerancji w oparach nonsensu.

Sam autor pisze: „Jest to książka najbardziej polityczna spośród wszystkich, które dotychczas wydałem. Mówię w niej wiele, choć nie wprost, o tolerancji i akceptacji innego. Zdecydowałem się wprowadzić na scenę autora BD [profesja bohatera], gdyż pozwoliło mi to na użycie własnych cech oraz podkreślenie rosnącej niepewności mojego statusu.”

ACBD liczy 87 dziennikarzy i krytyków, wypowiadających się regularnie na temat komiksu w mediach lokalnych i krajowych. Dokonali oni wyboru jednego albumu spośród 3 923 wydanych we Francji, Belgii i Szwajcarii między listopadem 2014 a końcem października 2015.

Plansze z Zaï Zaï Zaï Zaï zobaczyć można na stronie Telerama oraz na blogu FranceTVinfo.

[Napisała: Magda]