Komiks we Francji – Raport Ratiera 2015

Od 2000 roku Stowarzyszenie Krytyków i Dziennikarzy Komiksowych ACBD publikuje raporty o sytuacji na rynku komiksu francuskojęzycznego w Europie.

Autorem wszystkich opracowań jest sekretarz generalny stowarzyszenia, Gilles Ratier, bibliotekarz w Bibliothèque francophone multimédia de Limoges, autor wydawnictw i redaktor stron internetowych poświęconych komiksom, krytyk artystyczny i dziennikarz.

Każdy z szesnastu raportów został przez niego opatrzony tytułem, który w jednym zdaniu charakteryzuje dany rok.

Były więc lata:

konfirmacji (2000), rekordów (2001), różnorodności (2002), konsekracji (2003), koncentracji (2004), „mangalizacji” (2005), dojrzałości (2006), witalności i różnorodności (2007); 2008: Poszukiwanie nowych rynków… Beznadziejne!, 2009: Iluzoryczna żywotność?, 2010: Rynek nasyca się, produkcja rośnie… 2011: Więcej wydawać, by więcej zarobić? 2012: Proliferacja i polaryzacja; spowolnienia (2013), sprzeczności (2014) i wreszcie…

…2015: rok doskonalenia (racjonalizacji).

[Muszę przyznać, że omówienia kolejnych lat, dostępne na stronie ACBD są pasjonującą lekturą i stanowią kapitalne źródło informacji o jednym z trzech największych rynków komiksowych na świecie.]

W roku 2015 odnotowano nieznaczne zmniejszenie ilości zarówno nowych tytułów, jak i reedycji wydawnictw klasycznych, zaliczanych we Francji do patrimoine czyli dziedzictwa, zmniejszenie nakładów bestsellerów, jednocześnie zwiększenie sprzedaży, więcej udanych adaptacji, a także marginalną obecność na rynku wydawnictw cyfrowych.

Niech przemówią liczby…

Produkcja wydawnicza: 5 255 publikacji, w tym: 3 923 nowości.

Wydawnictwa: 368 wydawców opublikowało przynajmniej 1 komiks;

pojawiło się 111 nowych wydawców, zniknęło 92;

Delcourt, Média-Participations i Glénat pokrywają 35,2% produkcji;

wydawnictwa Pika, Glénat, Kana, Delcourt, Kazé, Soleil, Glénat Mangas, Panini Comics, Urban Comics, Casterman, Dupuis, Dargaud i Soleil Mangas opublikowały w tym roku ponad 100 tytułów;

15 najważniejszych wydawnictw wyprodukowało 68,6% tegorocznych nowości.

Sprzedaż: w ciągu dziewięciu pierwszych miesięcy roku rynek zanotował 3,5% wzrost, a było to przed ukazaniem się nowego Asterixa, Corto Maltese i Largo Winch.

88 tytułów wydano w nakładzie ponad 50 000 egzemplarzy.

Najlepiej sprzedaje się seria Walking Dead oraz 10 mang, wśród których królują One Piece, Naruto i Fairy Tail.

Poza mangami, tytuły napędzające sprzedaż obniżają nakłady, np. Asterix w 2005 ukazał się w nakł. 3,2 mln egz., a w 2015 – 2,25 mln.

Tłumaczenia: wydano 2311 tytułów pochodzących z 35 krajów;

58,9% nowości to tłumaczenia;

na czele Azja: 1555 tytułów, 37 wydawców; za nią Stany Zjednoczone: 524 tyt., 19 wydawców – co stanowi w sumie 87,6% publikacji obcego pochodzenia;

absolutnym liderem jest Japonia: 1501 nowych tytułów, przed USA (524), Włochami (83), Hiszpanią i Chinami.

Reedycje: 960 pozycji, czyli 18,3% BD to wydania ponowne;

w największych nakładach ukazują się the best of, np. Tom Tom et Nana, Blagues de Toto, Gaston Lagaffe i Tuniques bleues;

po 20 latach wznowiona została seria Corto Maltese;

kilka wydań zbiorowych, jak np. Les Schtroumpfs (Smerfy) i Spirou et Fantasio osiągnęło nakład ponad 10 000 egz.

Gatunki:

serie azjatyckie – 1585 publikacji;

BD francusko-belgijskie – 1531;

comics – 419;

powieści graficzne – 388.

Tematyka:

humor – 399;

serie historyczne – 372;

następnie: wydawnictwa dla dzieci, fantastyka/SF i thrillery.

Media:

w 2015 ukazało się 71 przeglądów specjalistycznych; 25 periodyków w formie tradycyjnej (na papierze); prowadzono 43 strony internetowe; wydano 13 albumów i 96 opracowań poświęconych 9. Sztuce.

Wydawnictwa cyfrowe: oferta staje się bardziej różnorodna, a ilość tytułów wrasta, jednak ta część rynku wciąż stanowi margines.

Autorzy:

1399 autorów odnotowało przychód pochodzący z opublikowania BD na terenie Francji, Belgii lub Szwajcarii;

1602 rysowników i scenarzystów zdołało wydać w tym roku przynajmniej jeden album;

12,4% albumów sygnowały kobiety.

Adaptacje:

28 BD przetransponowano na film telewizyjny, rysunkowy lub fabularny;

i odwrotnie:178 dzieł literackich i filmowych oraz 98 pochodzących z innych źródeł przerobiono na BD.

Źródła:

http://www.livreshebdo.fr/article/lannee-bd-en-11-tendances-chiffrees

http://www.acbd.fr/2606/les-bilans-de-l-acbd/2015-lannee-de-la-rationalisation/

https://fr.wikipedia.org/wiki/Gilles_Ratier

http://bdzoom.com/author/gratier/

[Napisała: Magda]

Książka, książka :: Komiks i jego konteksty

Miesiąc temu, 31 lipca, trafiła do sprzedaży nowa naukowa publikacja poświęcona sztuce komiksu. Jest to pokłosie konferencji Komiks wobec zjawisk kultury popularnej, która odbyła się w listopadzie 2012 roku w Poznaniu.

Książka, stanowiąca bardzo ciekawe spektrum spojrzeń na opowieści graficznej, nosi tytuł Komiks i jego konteksty. Ukazała się pod redakcją Michała Traczyka oraz Izoldy Kiec w ramach projektu Instytut Kultury Popularnej (zachęcam do śledzenia ich działań i publikacji).

Z informacji prasowej:

Z artykułów zgromadzonych w tomie przebija wrażliwość na wszelkie zmiany i niuanse rzeczywistości kulturowej, społecznej, politycznej. Ich autorzy wydeptują własne ścieżki, czasem się spotykając, czasem korzystając ze wskazówek i map (różnych metod i inspiracji), każdorazowo eksplorując nowe obszary badań bądź odświeżając to, co już odkryte. Łączy ich doświadczenie – wspólnie bowiem zaznaczają wyraźny punkt na mapie polskiego komiksoznawstwa.

Wydawcą książki jest Instytut Kultury Popularnej – wydawnictwo Fundacji Instytut Kultury Popularnej, powstałej w lutym 2014. Jej celem jest realizacja badań naukowych, projektów edukacyjnych oraz wydawniczych poświęconych kulturze popularnej, która pośredniczy w każdej próbie refleksji dotyczącej rzeczywistości społecznej, wymaga umiejętności rozpoznania zagrożeń, jakie niesie ze sobą przemysł kulturowy, ale i dostrzegania oraz twórczej eksploracji wartości pozytywnych (i w sensie pragmatycznym, i estetycznym).

Spis treści:

I. Wokół teorii i historii komiksu

• Jerzy Szyłak, To ptak! To samolot! To ikonotekst! Książka – komiks – picturebook (medium czy media?)
• Wojciech Birek, Po co nam stylistyka komiksu?
• Ksenia Frąszczak, Webkomiks – problematyzacja definicji
• Matylda Sęk, Percepcja miast w komiksach w perspektywie ponowoczesnych wzorów osobowości
• Piotr Klonowski, „Osiedle Swoboda” Michała Śledzińskiego oraz „Sport i Pielęgnacja” Marcina Maciejowskiego – dwa spojrzenia na polską rzeczywistość po-transformacyjną przez pryzmat popkultury
• Tomasz Marciniak, Komiks historyczny w Polsce między dydaktyką a propagandą. Dokonania i perspektywy
• Adam Rusek, „Relax” (1976-1981): krótka historia magazynu komiksowego

II. Komiks wobec innych form kultury

• Magdalena Lachman, Między (dez)aprobatą a inspiracją. O recepcji komiksu w kręgu (około)literackim
• Stefano Damato, Japoński komiks i literatura włoska: „Dantejskie” dzieła Go Nagai-Ego
• Damian Kaja, Komiks amerykański w kontekście telewizji. Prolegomena
  (artykuł do przeczytania :: tutaj :: )
• Paweł Panic, Bijatyka wychodzi poza kadr. Wpływ komiksów na gry z gatunku beat’em up
• Tomasz Misiak, Krótka wariacja na temat wrażliwości komiksowej w filmie animowanym
• Bartłomiej Oleszek, Komiks w teatrze. Od scen radiowych i telewizyjnych do performansu
• Michał Traczyk, Komiks i piosenka – losy osobne, losy bliźniacze?
• Mateusz Torzecki, Rock ilustrowany – historia obwolut z innego wymiaru
• Arkadiusz Adamczuk, Znaczenie inspiracji sztuką w twórczości Milo Manary
• Ewelina Kwiatkowska, Komiks w szkle sparafrazowany

III. Interpretacje

• Paweł Gąsowski, Komiks – zwierciadło kultury w stanie i wobec rewolucji
• Bernadetta Matuszak-Loose, Komiksy o Auschwitz. Forma pamięci kulturowej czy rozrywki?
• Izolda Kiec, Komiks, historia i kobiecość „na wymiar”
• Maria Delimata, Zsazsa Zaturnnah – filipińska intrapłeć w komiksie
• Przemysław Zawrotny, Komiksowa dydaktyka, fabularyzowana biografia czy refleksja o statusie nauki? Rozważania o „Logikomiksie” (artykuł do przeczytania :: tutaj ::)
  
• Natalia Kućma, Niemy krzyk – o obrazie współczesnego świata w komiksie „Bez komentarza” Ivana Bruna
• Przemysław Kołodziej, Kręta droga do piekła (od zeszytu do zeszytu) – „Hellblazer” i forma serialu komiksowego

:: stąd ::

Źródło: Informacja prasowa.

Zajrzyj także na strony patronackie: Zeszyty Komiksowe, Aleja Komiksu, Poltergeist.

Komiks w „Polonistyce”

Szymon Holcman z kultury gniewu dopiero co wrzucił informację na fb, że najnowszy numer „Polonistyki” poświęcony jest w całości komiksom.

W numerze m.in.:

„Komiks – sztuka ulokowana „pomiędzy. Mówi się, że komiks opowiada historie. W rzeczywistości jednak wcale tak nie jest. Obrazki, z których składa się komiks, są bowiem nieme. Opowieść snuje ten, kto na nie patrzy i dostrzega powiązania pomiędzy różnymi elementami ukazanymi na rysunkach.

Dziennikarz ze szkicownikiem. O komiksowych reportażach. Pod koniec lat 60. undergroundowi rysownicy przełamali cenzorski Kodeks Komiksowy i odmienili amerykański komiks. Jedną z najważniejszych cech nowego nurtu było zwrócenie się ku tematom bliższym rzeczywistości i wysunięcie na pierwszy plan, spychanego wcześniej na margines, autora.

Między słowem a obrazem … w komiksie Achtung Zelig! Autorzy albumu opowiadają o wydarzeniach osadzonych w realiach II wojny światowej. Historia opowiedziana przez małego chłopca przypomina raczej mroczną bajkę niż typową relację z wojennych przeżyć. To komiks, któremu daleko do stereotypowych historii obrazkowych.

Komiksowe adaptacje i dopowiedzenia. Z perspektywy szkolnego polonisty, którego pracę na lekcji oraz dobierany materiał i metody jego realizacji determinuje program nauczania, najcenniejszymi komiksami proponowanymi do wykorzystania w pracy z uczniami będą takie, które dadzą się gładko wpasować pomiędzy inne, ważniejsze teksty i stworzą wyraźny punkt odniesienia dla obowiązkowych lektur.

Mangowe fascynacje – fakty i mity. Od lat 90. ubiegłego stulecia manga i anime powoli gromadziły wokół siebie znaczną liczbę fanów. Japońskie
produkcje telewizyjne – seriale animowane, zwane właśnie anime – wkroczyły do świadomości widzów.

Co pokazuje fotografia? Zajęcia dziennikarskie w szkole mogę przyjąć różnorodną formę. Poświęcić je można doskonaleniu umiejętności redagowania wypowiedzi pisemnych, ale także uwrażliwianiu na znaczenie nowych mediów we współczesnym świecie.

Książki na długim sznurku. Zespolenie krótkiego tekstu z obrazem jest moim żywiołem i samodzielne odkrywanie możliwości tkwiących w tej formie książki stało się moją wielką pasją. … Z Iwoną Chmielewską, która tworzy książki obrazowe, głównie autorskie, rozmawia Anita Jarzyna.”

Informacje za stroną czasopisma, gdzie również do pobrania w formacie pdf spis treści oraz artykuł o komiksowych adaptacjach i dopowiedzeniach.